Αστέρια μακρινά (καμμιά φορά και κοντινά)

(...)

Το απόκομμα αναφερόταν σε διάφορους "Χιλιανούς τρομοκράτες" που είχαν μπει στη Νικαράγουα από την Κόστα Ρίκα με τους ένοπλους του Μετώπου των Σαντινίστας. Ένας από αυτούς ήταν ο Χουάν Στάιν.

Από εκείνη τη στιγμή οι ειδήσεις για τον Στάιν δεν σταμάτησαν. Εμφανιζόταν και εξαφανιζόταν σαν φάντασμα, παντού όπως οι Λατινοαμερικάνοι, απελπισμένοι, γενναιόδωροι, τρελαμένοι, θαρραλέοι, απεχθείς, γκρέμιζαν και ξανάχτιζαν και ξαναγκρέμιζαν την πραγματικότητα σε μια ύστατη απόπειρα καταδικασμένη στην αποτυχία. Τον είδα σε ένα ντοκιμαντέρ γύρω από την κατάληψη της Ρίβας, την πόλη στο νότιο τμήμα της Νικαράγουας, με το μαλλί κομμένο με μεγάλες ψαλιδιές, πιο αδύνατο από πριν, ντυμένο κατά το ήμισυ σαν καθηγητή ενός θερινού πανεπιστημίου, καπνίζοντας πίπα και με τα γυαλιά σπασμένα και δεμένα με σύρμα. Ο Βιβιάνο μου έστειλε ένα απόκομμα που έλεγε ότι ο Στάιν και άλλα πέντε πρώην μέλη του MIR πολεμούσαν στην Αγκόλα εναντίον των Νοτιοαφρικανών.

(...)

Σύμφωνα με τον Βιβιάνο όλοι οι διοικητές εκείνης της απεγνωσμένης επιχείρησης είχαν ονόματα Ελλήνων ηρώων και ημίθεων. Ποιο να ήταν εκείνο του Στάιν; Καπετάν Πάτροκλος, καπετάν Έκτωρ, καπετάν Πάρις; Δεν ξέρω. Αινείας σίγουρα όχι, ούτε Οδυσσέας. Στο τέλος της μάχης, όταν περισυνέλεγαν τα πτώματα, βρέθηκε ένας ξανθός και ψηλός τύπος. Στα αρχεία της αστυνομίας έχει καταγραφεί μια συνοπτική περιγραφή: ουλές στα χέρια και στα πόδια, παλιές πληγές, ένα τατουάζ στο δεξί μπράτσο, ένα όρθιο λιοντάρι. Η ποιότητα του τατουάζ είναι καλή. Έργο τεχνίτη, μα το Θεό, τέτοια τατουάζ δεν γίνονται στο Ελ Σαλβαδόρ. Στη Διεύθυνση Πληροφοριών της αστυνομίας ο ξανθός άγνωστος είχε καταχωριστεί με το όνομα Χακόβο Σαμποτίνσκι. Αργεντινός πολίτης, πρώην μέλος του Επαναστατικού Λαϊκού Στρατού.

Πολλά χρόνια αργότερα ο Βιβιάνο πήγε στο Πουέρτο Ρίκο και έψαξε το πατρικό σπίτι του Χουάν Στάιν.

(...)

"Τότε πρέπει να έκανα λάθος πάλι, είπε ο Βιβιάνο, πρέπει να μιλάμε για δυο διαφορετικές οικογένειες Στάιν. Ο γιος της χήρας δεν ζει πια στο Λιανκίουε; Πέθανε πέρσι σε ένα νοσοκομείο στη Βαλδίβια, έτσι μου είπαν, ήμασταν φίλοι αλλά ποτέ δεν πήγα να τον δω στο νοσοκομείο, δεν είχαμε και τόσο στενή σχέση. Από τι πέθανε; Νομίζω από καρκίνο, είπε η γυναίκα κοιτάζοντας τα χέρια του Βιβιάνο. Και ήταν αριστερός, σωστά; είπε ο Βιβιάνο με μια φωνή που μόλις του έβγαινε. Μπορεί, είπε η γυναίκα, αίφνης χαρούμενη ξανά, έλαμπαν τα μάτια της, έλεγε ο Βιβιάνο, όπως δεν είδα κανενός άλλου τα μάτια να λάμπουν έτσι, ήταν αριστερός αλλά όχι στρατευμένος, ήταν σιωπηρά αριστερός, όπως τόσοι και τόσοι Χιλιανοί από το 1973 και πέρα.(...) Πώς ήταν το μικρό του; Χουάν Στάιν. Χουανίτο Στάιν, Και τι δουλειά έκανε; Ήταν καθηγητής, αν και η αγαπημένη του ασχολία ήταν να επισκευάζει μηχανές από τρακτέρ, από θεριστικές μηχανές, από αντλίες, οτιδήποτε, έπιαναν πάρα πολύ τα χέρια του.

(...)

Έτσι λοιπόν ο Βιβιάνο πήγε στο νεκροταφείο της Βαλδίβια και για μια ολόκληρη μέρα, συνοδευόμενος από έναν φύλακα στον οποίο πρόσφερε ένα γερό φιλοδώρημα, έψαξε τον τάφο εκείνου του ψηλού ξανθού Χουάν Στάιν, που ποτέ όμως δεν είχε βγει έξω από την Χιλή, μα όσο κι αν έψαξε δεν το βρήκε.

(...)
.

Το "Μακρινό Αστέρι", μιλάει για μια παρέα Χιλιανών ποιητών. Για μια ιστορία τους που ξεκινάει λίγο πριν το πραξικόπημα του Πινοτσέτ και ολοκληρώνεται μετά από αρκετά χρόνια στην Ευρώπη, όπου είχαν διασκορπιστεί τα μέλη της.

Στο οπισθόφυλλο του αντίτυπου που έχω, και που από την ώρα που γραφόταν αυτό το ποστ είναι ανεπανόρθωτα εμποτισμένο με λιμοντσέλο-τσίπουρο, γράφει ότι είναι ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα με θέμα τη βία, την πολιτική τρομοκρατία, τις διαπλοκές αλληλένδετων μικρόκοσμων αλλά κυρίως τη σχέση της λογοτεχνίας με το κακό.

Την γνωριμία μου με τον Roberto Bolaño την οφείλω στις βόλτες μου στα blogs. Ή μάλλον στην βόλτα, γιατί μία είναι, η ίδια που αρχίζει κάποτε χωρίς να ξέρεις πότε θα τελειώσει -μόνο μπορείς να ξεχωρίσεις κομμάτια της διαδρομής, άλλα πιο συναρπαστικά, άλλα μονότονα, πολλά μοναχικά ή στείρα και κάποια πολύ γενναιόδωρα. Γενναιόδωρα όχι μόνο γιατί μπορεί να πέσεις πάνω σε μια τέτοια διακλάδωση που πολύ σύντομα θα σε έχει οδηγήσει στους Χιλιανούς ποιητές αλλά και γιατί μπορεί να πέσεις πάνω σε ανθρώπους που μπορεί να σε οδηγήσουν εδώ:

Είναι οι δυο όψεις της ίδιας σελίδας. Και οι δυο μαζί λένε ότι με ανθρώπους που συνάντησες στις διακλαδώσεις του διαδικτύου μπορείς να μοιραστείς από τις πιο βασικές μέχρι τις πιο αυθόρμητες ανάγκες. Ακόμη κι αν οι λευκές σελίδες του blogger και του wordpress (άντε και του realpeople, που φιλοδοξεί να επεκτείνει ο xkont) δεν γεμίσουν ποτέ με αληθινή ποίηση, εγώ είμαι σίγουρη πια ότι μπορούν να γεννήσουν για τον καθένα μας, δικές του διαπλοκές αλληλένδετων μικρόκοσμων.
Ε, κι εγώ που συνήθως κουβαλάω μαζί μου κι έναν μικρό βοηθό με αληθινές χάρτινες σελίδες και μαρκαδόρους, έχω ήδη αρχίσει να κρατάω ντοκουμέντα από τέτοιες διαπλοκές.